زمانی که نام «چریک» را می شنوید به یاد شورش و درگیری می افتید. حالا وقتی که کلمه «بازاریابی» را در کنار آن قرار می دهیم و می گوییم «بازاریابی چریکی»، بیشتر مردم می گویند: چی؟؟؟ این دیگر چیست؟
برخلاف تصورتان، بازاریابی چریکی نوعی از جنگ نیست. بلکه یک بازاریابی عجیب و غریب است که باعث آگاهی مردم از محصولات یک برند و فروش بیشتر می شود. این نوع از بازاریابی بسیار جذاب است و مخاطب تا سالها آن را بخاطر می سپارد.
در ادامه با وبسایت راستین همراه باشید تا به طور دقیق تر بگوییم بازاریابی چریکی یا بازاریابی پارتیزانی چیست؟
بازاریابی چریکی (Guerrilla marketing) چیست؟
بازاریابی چریکی، نوعی از بازاریابی و تبلیغات است که استراتژی آن به صورت غیرمتعارف طراحی شده و مردمی که با تبلیغات چریکی مواجه می شوند معمولا شگفت زده و یا شوک می شوند!
جنگ های چریکی، بر پایه غافلگیری سربازان دشمن است. دقیقا مانند بازاریابی چریکی! هدف بازاریابی چریکی ایجاد کمپین ها و روش های تبلیغاتی غیرمعمولی است که مردم را در میان زندگی روزمره به تعجب وا دارد.
مدیران عاشق بازاریابی چریکی هستند چراکه ماهیت آن ارزان است. این نوع بازاریابی باید به شدت خلاقانه و نوآورانه باشد و سرمایه گذاری اصلی روی ایده بازاریابی پارتیزانی است، اما اجرای آن هزینه چندانی ندارد.
یکی از اهداف بازاریابی چریکی این است که در مخاطب واکنش های احساسی ایجاد کند و مردم نام برند و یا یک سازمان را با روشی غیرمعمول و متفاوت تر از همیشه، به ذهن خود بسپارند.
انواع بازاریابی چریکی
چندین نوع بازاریابی چریکی یا گوریلا مارکتینگ وجود دارد که در این مقاله در مورد بازاریابی چریکی به چند مورد از آنها اشاره کرده ایم.
- بازاریابی چریکی در فضای باز
در این نوع بازاریابی، المان ها و نشانه هایی به محیط های شهری اضافه می شود. مثلا مجسمه هایی به طور موقت در پیاده روها و خیابان ها قرار داده می شود. چیزهایی که مردم از دیدن آنها تعجب می کنند و لحظه ای می ایستند تا ببینند چیست؟
- بازاریابی پارتیزانی داخلی
این نوع از بازاریابی، مشابه بازاریابی چریکی در فضای باز است اما در محیط های سرپوشیده انجام می گیرد. مانند مغازه ها، ایستگاه های داخلی مترو و قطار، فرودگاه ها و…
- بازاریابی چریکی با کمین در رویدادها
در یک رویداد بزرگ مانند کنسرت و یا بازی های ورزشی، محصولات و خدمات را برای مخاطبان آن رویداد تبلیغ می کنند. بازاریابی چریکی با کمین در رویدادها، معمولا بدون اجازه از حامیان آن رویداد انجام می شود.
- بازاریابی پارتیزانی تجربی
در بازاریابی چریکی تجربی، مردم خودشان تمایل به تعامل با برند پیدا می کنند. مردم در این روش حس استفاده از محصول را درک می کنند. مثلا شرکت مبل سازی، مبل های خود را در ایستگاه اتوبوس قرار می دهد تا مردم روی آن بنشینند و طعم استفاده از محصول را بچشند.
- بازاریابی پارتیزانی ساختگی
این نوع بازاریابی ساختگی است و معمولا مردم واقعی در آن دخیل نیستند. سازمان ابتدا تبلیغات خود را در شبکه های اجتماعی مختلف و وبسایت ها، به صورت ویروسی پخش می کند و کاربران جعلی شروع به تصدیق آن محصول می کنند. بدین ترتیب آن برند وایرال می شود.
- بازاریابی پارتیزانی جایگزین
زمانی که یک اتفاق غیر منتظره برای یک سازمان و برند رخ می دهد، بطوریکه این اتفاق به گوش همه مردم برسد و برند دیده شود، بازاریابی پارتیزانی جایگزین اتفاق افتاده است. در این نوع از بازاریابی، اگر مردم متوجه شوند که خود سازمان این رویداد را ترتیب داده است، یک فاجعه تبلیغاتی اتفاق می افتد و شاید تاثیر عکس داشته باشد.
نمونه هایی از بازاریابی چریکی برای ایده گرفتن
- بستنی غول پیکر بونتی که روی پیاده رو افتاده
یک بستنی بزرگ بونتی Bounty (کارخانه تولید کننده بستنی) در پیاده روهای نیویورک که روی زمین افتاده و قسمتی از آن آب شده را نصب کرد. این کار روشی منحصر به فرد و جالب برای تبلیغ محصول خود یعنی بستنی بود. تبلیغی که در آن حتی از یک کلمه استفاده نشده بود!
بیشتر مردمی که از این پیاده رو عبور می کردند، بخصوص کودکان، لحظه ای می ایستادند و این بستنی غول پیکری که روی زمین افتاده را تماشا می کردند و حتی با آن عکس های بامزه می گرفتند.
بیشتر بخوانید: بازاریابی موفق چگونه است و چه راز هایی دارد؟
شاید این سوال برایتان پیش بیاید که آیا تبلیغ روی بیلبورد در چهارراه های شلوغ همان تاثیر را ندارد؟ باید بگوییم خیر! ما به قدری با تبلیغات مختلف روی بیلبوردها روبرو می شویم که ذهن ما به طور خودکار آنها را نادیده می گیرد. در بازاریابی چریکی، روش تبلیغ باید غافلگیر کننده و نامتعارف باشد.
در تبلیغ بستنی بونتی، نادیده گرفتن این بستنی غول پیکر روی زمین ممکن نیست. به هر حال اگر در حال رفتن به محل کار خود باشید و ناگهان یک بستنی خیلی بزرگ روی زمین ببینید، به احتمال خیلی بالا می ایستید و نگاه می کنید. حتی اگر دیرتان شده باشد! چون به نظرتان ارزشش را دارد.
- اهدای بستنی رایگان توسط چایلدیش گامبینو
آیا تا به حال قدرت غذای رایگان را دیده اید؟ مطمئنا در ایران صف های طولانی در مقابل غذاهای نذری را دیده اید که مردم چه ذوق شوقی برای گرفتن آن دارند. حالا اگر این غذای رایگان با یک اتفاق جالب همزمان شود، شما قطعا برنده تبلیغات خواهید بود.
دونالد گلاور (Donald Glover) ملقب به «چایلدیش گامبینو» یکه هنرپیشه و موزیسین اهل امریکاست. او در رویدادی به اسم «تابستان از اینجا شروع می شود»، بستنی های رایگان خوشمزه ای اهدا می کرد و زمانی که مردم در گرمای تابستان برای خوردن بستنی صف می کشیدند، در اسپیکرهای بزرگ آهنگ هایش پخش می شد.
او با این کار به راحتی در وبسایت ها و صفحات اجتماعی وایرال شد و نامش بر سر زبان ها افتاد. در این بازاریابی چریکی شما برای اینکه توجه مردم را به خود جلب کنید باید در آنها انگیزه ایجاد کنید.
- پوسترهای متحرک برای مراسم موسیقی گرمی
این مورد تا بحال در دنیای خارج اتفاق نیفتاده است اما اگر اتفاق می افتد بسیار جالب و غافلگیر کننده می شد!
گرمی Grammy، مراسمی است که هر ساله برگزار می شود تا بهترین دستاوردهای موسیقی شناسایی و جوایزی به آنها اهدا شود. جایزه به شکل یک گرامافون طلاکاری شده است.
مسئولین برگزاری مراسم گرمی، برای معرفی نامزدهای بهترین آلبوم موسیقی سال، ویدیویی تهیه کردند که در آن پوستر موسیقی خوانندگان که در خیابان ها نصب شده بود، متحرک بودند و شروع به خواندن می کردند.
در حال حاضر چنین چیزی شاید ممکن نباشد و حتی اگر ممکن باشد نیاز به کارهای فنی دارد، بسیار هزینه بر است و از نظر بودجه در راستای اصول بازاریابی پارتیزانی و یا چریکی نیست.
بیشتر بخوانید: تیم بازاریابی چیست
اما تصور کنید که در خیابان راه می روید و پوستر خواننده مورد علاقه خود را می بینید، نزدیک پوستر که می شوید تصاویر داخل آن متحرک شده و شروع به حرکت می کنند و پوستر شروع به پخش آهنگ می کند. خیلی هیجان انگیز است نه؟
اگر این پوستر را در میان انبوه تصاویر ثابت و یا اینکه در جایی که مردم انتظار دیدن آن را ندارند بگنجانید بسیار به چشم می آید. در این نوع از بازاریابی چریکی شما باید در مسیرهایی که مردم روزانه از آنها عبور می کنند، حضور داشته باشید و کاری کنید که برایشان غیر منتظره باشد.
- بازاریابی فرانت لاین که مردم ناخواسته در آن شرکت کردند
زمانی که تصویر بالا را می بینید در نگاه اول متوجه سگی می شوید که پشه هایی روی او نشسته و سگ در حال خاراندن خودش است. حالا بیشتر دقت کنید! این سگ واقعی نیست و پشه هایی که در اطرافش هستند انسانند.
فرانت لاین، شرکتی است که محصولاتی پیشگیری از کک و مک برای سگ ها تولید می کند. آنها در کف یک سالن بزرگ تصویر سگی را طراحی کردند و افرادی که از روی آنها عبور می کردند شبیه به مگس و پشه به نظر می رسیدند.
افرادی که از طبقات بالای ساختمان این صحنه را می دیدند، دچار توهم دیداری می شدند و مردم را به شکل پشه و مگس روی یک سگ نگون بخت می دیدند و یک حسی در درون این افراد ایجاد می شد که می خواستند بارها و بارها این صحنه را تماشا کنند.
در این بازاریابی چریکی شما در یک نگاه متوجه می شوید که شرکت تبلیغات کننده، چه خدماتی ارائه می دهد و حتی اگر در نگاه اول متوجه نشدید، از بغل دستی اتان در مورد مفهوم آن سوال می کنید.
این بازاریابی چریکی که به شکل تعاملی است و مردم در ارائه پیام سازمان، به طور ناخواسته نقش ایفا می کنند و این برای آنها بسیار جذاب است.
- فروش بطری های آب کثیف توسط یونیسف
برخی از ما به صورت روزانه، پول زیادی را برای خرید آب معدنی هزینه می کنیم. شاید در محل کار و یا منزل دستگاه تصفیه آب هم داشته باشیم و آب شیر نیز قابل شرب باشد، اما بازهم برای خرید آب معدنی هزینه می کنیم.
در کمپین بازاریابی چریکی که توسط یونیسف برگزار شد، ماشین فروش آب به سطح شهر آورده شد که در آن بطری های آب معدنی به فروش می رسید، ولی آب داخل آنها کثیف بود! آنها با اینکار می خواستند به مردم یادآوری کنند که در بسیاری از نقاط جهان، انسان ها به آب آشامیدنی تمیز دسترسی ندارند و مردم با دیدن این آب های کثیف، می توانستند افرادی که مجبور به خوردن آب کثیف هستند را درک کنند.
در این کمپین پارتیزانی، یونیسف مردم را تشویق می کرد پولی که برای خرید آب معدنی صرف می کنند را صرف تلاش برای رساندن آب سالم به مناطق محروم کنند و مردم بطری هایی که با آب کثیف پر شده بود را می خریدند. به همین راحتی!
آیا به ذهنتان می رسید که روزی برای خرید آب کثیف هزینه کنید؟ مسلما خیر! اما یونیسف با بازاریابی چریکی مردم را مجبور به خرید آب کثیف کرد.
بازاریابی چریکی گاه می تواند غم انگیز باشد و مردم را برای انجام کاری خیر در جهت اهداف آن سازمان، ترغیب کند.
- دختر فیجی
استفاده از یک رویداد برای تبلیغ محصولات، یکی از انواع بازاریابی پارتیزانی است. شرکت فیجی واتر که تولید کننده آب سالم است از این مدل مارکتینگ پارتیزانی، در مراسم گلدن گلوب 2019 استفاده کرد.
در این مراسم، مدل ها یک لباس آبی می پوشیدند و سینی های آب را برای شرکت کنندگانی که تشنه بودند، تعارف می کردند.
زمانی که عکس های مراسم گلدن گلوب وایرال می شد، مردم این دختران سینی به دست را می دیدند و برایشان این سوال پیش می آمد که آنها چه کسی هستند و نهایت نام فیجی واتر به گوششان می خورد.
داستان جالب در این بازاریابی این بود یکی از دختران مدل به نام «کلت کاتبرت» که در بیشتر عکس ها حضور داشت، توجه مردم را به خود جلب کرد و یکی از جذابترین مدل های حاضر در آن مراسم شد، از جایی که به دختر فیجی مشهور شد. به این ترتیب برند فیجی واتر وایرال شد.
در این مدل از بازاریابی پارتیزانی، شرکت تبلیغ کننده، در انظار یک رویداد جهانی کمین کرده بود تا از آن فرصت برای نشان دادن محصولاتش استفاده کند.
- دراکولا روی بیلبورد بی بی سی
بی بی سی نمایشی به نام دراکولا داشت که با استفاده از سایه و نور، یک روش چریکی جذاب برای تبلیغ آن ترتیب داد.
آنها در سطح شهر بیلبوردی قرار دادند که در روز پس زمینه سفید داشت و با رنگی قرمز روی آن کلمه دراکولا نوشته شده بود . زمانی که شب می شد بیلبورد تغییر می کرد و سایه ای شبیه به دراکولا که ترسناک بود روی آن می افتاد.
این تبلیغات بسیار ماهرانه بود و به علت اجرای متفاوتش بسیار مورد توجه قرار گرفت. بی بی سی تنها با کمک نور و سایه، توانست یکی از موفق ترین انواع بازاریابی چریکی را به دنیا معرفی کند.
بازاریابی چریکی در ایران
تبلیغات چریکی، هنوز به طور کامل در ایران جا نیفتاده و متاسفانه در ایران به ساده ترین نوع تبلیغات بسنده می شود.
اما در سال های اخیر، خلاقیت بیشتری در تبلیغات داخلی به چشم می خورد. یکی از این تبلیغات، مربوط به نماوا (وبسایت پخش آنلاین فیلم و سریال) است که توسط گروه زود نیوز انجام شد.
در این تبلیغات، با استفاده از ریتم یک آهنگ قدیمی مشهور ترکیه ای که برای عموم مردم آشناست، شعری به زبان فارسی خوانده می شود. در این تبلیغات، فرد به قدری درگیر کار با سایت نماواست که با چای داغ دچار سوختگی می شود و با فریادهایی ناشی از درد سوختگی، شروع به خواندن آواز می کند.
این تبلیغات بسیار مورد توجه قرار گرفت و بیننده را سورپرایز کرد.
تبلیغ دیگر مربوط به شرکت آب و فاضلاب است که در قالب تصاویری ساده، می خواهد مفهومی مهم را به مخاطب منتقل کند. همانطور که می بینید این تبلیغات هزینه زیادی ندارد اما پیامی عمیق و حیاتی را به مخاطب می رساند. آیا شما متوجه این پیام شدید؟ در بخش کامنت ها مفهوم آن را با ما در میان بگذارید.